ا
- خواب کافی برای رشد جسمی، ذهنی و عاطفی کودک ضروری است.
- کمبود خواب میتواند منجر به مشکلات رفتاری، کاهش تمرکز، اختلالات یادگیری و حتی مشکلات سلامت جسمی مانند چاقی شود.
روشهای آموزش خواب
الف) برای شیرخواران
- ایجاد روتین خواب: یک برنامه منظم برای خواب روزانه و شبانه ایجاد کنید (مثلاً حمام، کتاب خواندن، لالایی).
- تشخیص علائم خوابآلودگی: زمانی که کودک علائمی مانند مالیدن چشم، خمیازه یا بیقراری نشان میدهد، او را برای خواب آماده کنید.
- تفکیک روز و شب: در طول روز محیط را روشن و پرسر و صدا نگه دارید و در شب تاریک و آرام.
- خواباندن در حالت خوابآلود ولی بیدار: کودک را زمانی که خوابآلود است اما هنوز بیدار است در تخت قرار دهید تا یاد بگیرد خودش به خواب برود.
ب) برای نوپایان و پیش دبستانی ها
- تعیین زمان خواب ثابت: هر شب در ساعت مشخصی کودک را به رختخواب ببرید.
- کاهش محرکها قبل از خواب: حداقل یک ساعت قبل از خواب، فعالیتهای تحریک کننده مانند تماشای تلویزیون یا بازیهای پرتحرک را محدود کنید.
- ایجاد محیط خواب مناسب: اتاق خواب باید تاریک، خنک و ساکت باشد. استفاده از چراغ خواب ملایم در صورت نیاز مجاز است.
- مقاومت در برابر درخواستهای مکرر: اگر کودک از تختخواب بیرون میآید یا درخواستهای مکرر دارد، آرام اما قاطعانه او را به تختخواب بازگردانید.
ج) برای کودکان دبستانی
- تشویق به استقلال: به کودک آموزش دهید که خودش به تنهایی به خواب برود.
- مدیریت اضطراب شبانه: اگر کودک از تاریکی یا تنهایی میترسد، از روشهای آرامشبخش مانند صحبت کردن یا استفاده از عروسکهای محبوب کمک بگیرید.
- محدودیت استفاده از وسایل الکترونیکی: حداقل یک ساعت قبل از خواب، استفاده از تلفن همراه، تبلت یا تلویزیون را ممنوع کنید.
مشکلات رایج خواب در کودکان و راه حلهای آنها
الف) بیخوابی
- علل: اضطراب، برنامه نامنظم خواب، مصرف کافئین (در نوشیدنیها یا شکلات).
- راه حل: ایجاد روتین خواب، کاهش اضطراب و حذف محرکها.
ب) کابوسهای شبانه
- علل: استرس، تماشای فیلمهای ترسناک، تغییرات محیطی.
- راه حل: آرامش دادن به کودک، صحبت درباره کابوس و ایجاد محیط امن.
ج) راه رفتن در خواب
- علل: ژنتیک، کمبود خواب، استرس.
- راه حل: اطمینان از ایمنی محیط خواب (قفل کردن پنجره ها و درها) و مشاوره با متخصص در صورت نیاز.
د) دندان قروچه
- علل: استرس، مشکلات دندانی.
- راه حل: مشاوره با دندانپزشک و کاهش استرس.
نکات مهم برای والدین
- صبور باشید: آموزش خواب ممکن است زمانبر باشد و نیاز به تکرار و ثبات دارد.
- اجتناب از تنبیه: از تنبیه یا سرزنش کودک به دلیل مشکلات خواب خودداری کنید.
- مشاوره با متخصص: اگر مشکلات خواب کودک ادامه دار یا شدید است، به متخصص اطفال یا روانشناس کودک مراجعه کنید.
- .با رعایت این نکات و همراهی والدین، میتوان به کودکان کمک کرد تا عادات خواب سالمی را داشته باشند.
